Đất nước ta – dải đất hình chữ S “tam sơn, tứ hải, nhất phần điền” – nơi đâu cũng in dấu chân của những người làm nông nghiệp. Tôi đã đi qua những cánh đồng lúa mênh mông miền Tây, những vườn cây trái trĩu quả Đông Nam bộ, những rẫy cà phê bạt ngàn trên cao nguyên đất đỏ bazan, những đồi chè xanh ngút ngàn Tây Bắc, những rừng quế, rừng hồi thơm nồng Trung du, đến những làng chài bấp bênh giữa biển khơi, những ruộng bậc thang uốn lượn trên triền núi cao. Mỗi nơi tôi đến, tôi đều thấy một Việt Nam nông nghiệp đầy khát vọng – nơi mà mồ hôi của bà con nhỏ xuống đất, để rồi nảy mầm thành mùa màng bội thu.
Tôi vẫn nhớ những ngày cùng bà con và cán bộ địa phương cười tươi khi nông sản được giá, khi những chuyến hàng xuất khẩu đầu tiên vươn ra thế giới.
Tôi vẫn nhớ những ánh mắt trăn trở của cán bộ trồng trọt, chăn nuôi khi hạn hán, xâm nhập mặn đe dọa đồng ruộng, khi dịch bệnh trên cây trồng, vật nuôi bùng phát, khi chứng kiến bà con phải đổ đi những mẻ cá, khi những ao tôm bạc trắng vì dịch bệnh.
Tôi vẫn nhớ những đêm dài không ngủ giữa đại dịch COVID-19, khi những container nông sản ùn ứ ở cửa khẩu, khi thị trường xuất khẩu đột ngột đóng băng, khi người nông dân đứng trước nguy cơ mất trắng mùa vụ.
Tôi vẫn nhớ những ngày cùng anh em chống chọi với cơn bão Yagi, khi những vườn cây bị quật ngã, khi những con tàu trở về tay trắng, khi từng dòng tin báo về mất mát từ khắp nơi khiến chúng tôi không thể chợp mắt.
Tôi vẫn nhớ những chiến sĩ kiểm lâm quên ăn quên ngủ, lao vào ngọn lửa dữ để bảo vệ màu xanh của đất nước. Và đã có những người ngã xuống, để những cánh rừng mãi mãi được xanh tươi.
Nhưng tôi cũng nhớ thật nhiều những ngày vui – khi bà con vượt qua hạn mặn, khi mô hình trồng trọt, chăn nuôi sinh thái nở rộ, khi lần đầu tiên người nông dân hiểu rằng làm nông nghiệp không chỉ để “làm ra sản phẩm”, mà là để “làm ra giá trị”.
Chúng ta đã cùng nhau chuyển mình từ tư duy sản xuất nông nghiệp sang tư duy kinh tế nông nghiệp, từ tăng trưởng đơn giá trị sang tăng trưởng đa giá trị. Những mô hình tưởng chừng xa lạ, nay đã trở thành hình mẫu phát triển bền vững. Lúa – rươi, lúa – tôm, lúa – cá, lúa – vịt, những mô hình vừa thân thiện với môi trường, vừa nâng cao thu nhập. Nông nghiệp thuận thiên, nông nghiệp sinh thái, nông nghiệp tuần hoàn, nông nghiệp hữu cơ, nông nghiệp du lịch, nông nghiệp thông minh – những thuật ngữ mà trước đây còn xa lạ – nay đã ăn sâu vào tư duy của người nông dân Việt Nam.
Và hơn hết, chúng ta đã cùng nhau đặt nền móng cho một nền nông nghiệp nhân văn, nơi mà người nông dân không chỉ làm chủ mảnh đất, mà còn làm chủ cuộc đời mình.
Bốn năm qua, chúng ta cùng nhau gieo từng hạt giống. Có những hạt giống đã nảy mầm xanh tốt, có những chồi non vươn lên mạnh mẽ, nhưng cũng không ít hạt mầm vẫn còn nằm im dưới lớp đất, chờ ngày trổ nhánh, ra hoa. Nhưng tôi tin rằng, nếu chúng ta tiếp tục kiên trì chăm sóc, thì rồi cây sẽ lớn, hoa sẽ nở, trái sẽ ngọt. Bởi vì, như ông cha ta từng nói: “Chỉ có người phụ đất, chứ đất không bao giờ phụ người”. Và hơn hết, tất cả chúng ta đều đã sống trọn vẹn mỗi ngày, với những gì tốt nhất có thể, với tất cả tâm huyết, trách nhiệm và tình yêu dành cho nền nông nghiệp nước nhà.
Hôm nay, khi rời cương vị Bộ trưởng, tôi không xem đây là một lời chia tay, mà là một lời hẹn gặp lại – trên những cánh đồng, bên những khu vườn, nơi những con tàu đánh cá vẫn ngày đêm vươn khơi.
Cảm ơn những người nông dân bền bỉ bên tôi. Cảm ơn những đồng nghiệp, những người bạn đồng hành không quản ngại gian khó.
Có người từng nói: “Muốn đi nhanh, hãy đi một mình. Muốn đi xa, hãy đi cùng nhau”. Và tôi tin, chúng ta đã cùng nhau đi một chặng đường rất xa. Nhưng con đường phía trước vẫn còn dài, và tôi sẽ luôn đồng hành, dõi theo từng bước đi của nền nông nghiệp và môi trường Việt Nam.
